Z uwagi na emigrację społeczeństwa, podejmowanie pracy za granicą, coraz częstsze wyjazdy za granicę rodziców po rozstaniu lub rozwodzie, istotnym problemem są alimenty od ojca mieszkającego, przebywającego lub pracującego za granicą. Warto wiedzieć, jak kształtuje się obowiązek alimentacyjny ojca mieszkającego na stałe za granicą oraz jak można egzekwować od niego alimenty.
Obowiązek alimentacyjny ojca mieszkającego za granicą
Z uwagi na migrację Polaków alimenty z zagranicy są bardzo częstym tematem porad prawnych. Dla powstania, istnienia, zmiany i wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego nie ma znaczenia, gdzie mieszka rodzic dziecka, wobec którego zasądzono już alimenty.
Czy ojciec zobowiązany do uiszczania alimentów (tzw. dłużnik alimentacyjny) może wyjechać za granicę? Oczywiście, że może, ale ucieczka za granicę przed płaceniem alimentów nie jest rozwiązaniem.
Bardzo często zdarza się, że ojciec chcąc uniknąć płacenia alimentów wyjeżdża za granicę i tam podejmuje pracę zawodową. Nawet od ojca mieszkającego za granicą mogą być zasądzone alimenty, a dalej skutecznie egzekwowane.
A co zrobić, jeżeli ojciec zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych wyjechał za granicę i nie płaci alimentów?
W takich sytuacjach należy przypomnieć, że polski wyrok może być przymusowo wykonywany nie tylko w Polsce (poprzez egzekucję sądową i komornika sądowego), ale także za granicą przez właściwe organy.
W których krajach można dochodzić alimentów z zagranicy?
Transgraniczne sprawy alimentacyjne oraz międzynarodowe obowiązki alimentacyjne są dziś bardzo popularnymi rodzajami spraw z zakresu prawa rodzinnego. Skutecznie można dochodzić alimentów od ojca pracującego w Niemczech, Szwecji, UK, Norwegii itd.
Dużym uproszczeniem w tego typu sprawach jest, gdy ojciec mieszka lub pracuje w obrębie Unii Europejskiej. Rozporządzenie Rady WE nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 roku w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. Urz. UE z 2009 r. L7/1) szczegółowo reguluje jurysdykcję, czyli sąd, którego kraju członkowskiego jest właściwy do rozpoznania sprawy oraz prawo, na podstawie którego sprawa będzie rozstrzygnięta. Orzeczenie w sprawie alimentów wydane i objęte zezwoleniem na wykonanie w jednym kraju UE będzie też podlegało wykonaniu w innym kraju UE.
W obrocie poza UE z prawie każdym krajem na świecie w zakresie obowiązku alimentacyjnego łączy nas umowa wielostronna np. konwencja haska z dnia 23 listopada 2007 roku o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny lub umowa bilateralna (dwustronna).
Do konkretnego stanu faktycznego należy zawsze dopasować odpowiednie przepisy obowiązującego prawa. Sprawy o charakterze transgranicznym są sprawami o dużym stopniu skomplikowania, dlatego warto skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata.
Jak wyegzekwować alimenty od ojca przebywającego za granicą?
Jak zdobyć alimenty z zagranicy, czy polski komornik sądowy może ściągnąć alimenty z poza Polski?
Polski komornik sądowy działa tylko i wyłącznie na terytorium Polski, dlatego nie ma prawa prowadzić egzekucji ani podejmować czynności poza granicami kraju.
Zazwyczaj orzeczenie w sprawie alimentów wydane i objęte zezwoleniem na wykonanie w jednym kraju, będzie też podlegało wykonaniu w innym kraju. Oznacza to, że alimenty mogą być egzekwowane na podstawie polskiego wyroku przez organ zagraniczny.
A jak wyegzekwować alimenty zagraniczne? Najpierw należy złożyć prośbę o pomoc w opracowaniu wniosku o realizację alimentów od dłużnika zamieszkałego za granicą, celem udzielenia pomocy w sporządzeniu wniosku skierowanego do właściwego organu państwa w którym ma przebywać dłużnik alimentacyjny we właściwym sądzie okręgowym.
Alimenty mogą być egzekwowane za granicą tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu (wyrok, postanowienie, ugoda), w którym podana jest kwota jaką zobowiązany powinien płacić z tytułu alimentów.
Nie istnieje wzór wniosku o egzekucję alimentów z zagranicy. Wniosek taki zawsze winien być indywidualnie przygotowany pod kątem danej sytuacji klienta.
Jak uzyskać alimenty od ojca obcokrajowca?
Obywatelstwo i narodowość nie ma znaczenia dla uzyskania alimentów. Uzyskanie alimentów od ojca obcokrajowca odbywa się na takich samych zasadach jak od ojca Polaka.
Nie ma znaczenia, czy ojciec jest Polakiem, Anglikiem, Niemcem, Holendrem itd. Sprawa może być rozstrzygana przez sąd miejsca stałego pobytu ojca bądź przez sąd stałego miejsca pobytu dziecka.
W tego typu sprawach może wystąpić konieczność przysięgłego tłumaczenia dokumentów oraz udziału tłumacza przysięgłego w czynnościach sądowych.
Jakie alimenty od ojca pracującego za granicą?
Jak obliczyć alimenty dla ojca pracującego za granicą? Czy można podwyższyć alimenty, gdy ojciec pracuje za granicą? Wysokość obowiązku alimentacyjnego ustalana jest w oparciu o dwie przesłanki: usprawiedliwione potrzeby dziecka w zakresie jego utrzymania i wychowania oraz możliwości majątkowe i zarobkowe rodzica.
Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.
Sąd, orzekając o wysokości świadczeń alimentacyjnych, bierze pod uwagę nie tylko dochody realnie osiągane przez zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych, ale także jego potencjalne możliwości zarobkowe i majątkowe, to jest dochody i majątek, jakie zobowiązany mógłby osiągnąć przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji zawodowych, wykształcenia, doświadczenia zawodowego, uwzględniając stan zdrowia i wiek zobowiązanego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42).
Koszty życia za granicą zazwyczaj są znacznie wyższe niż w Polsce. Niemniej jednak możliwości majątkowe za granicą są zazwyczaj większe niż w Polsce. Ojciec pracujący za granicą zazwyczaj też rzadziej odbywa kontakty z dzieckiem, co może mieć wpływ na wysokość alimentów.
Przykład
Marian M. jest spawaczem. W 2017 roku sąd rozwiązał jego małżeństwo przez rozwód i zasądził na rzecz jego 2-letniego dziecka alimenty w kwocie 650 zł miesięcznie. Marian M. wówczas zarabiał 3200 zł oraz miał kontakty z dzieckiem co drugi weekend od piątku do niedzieli, połowę ferii, połowę wakacji i połowę świąt. Na początku 2020 roku Marian M. wyjechał do Niemiec, gdzie świadczy usługi spawalnicze na podstawie zarejestrowanej na terenie Niemiec działalności gospodarczej. Marian M. zarabia tam ok. 4000 euro miesięcznie „na rękę”. Marian M. rzadko przyjeżdża do Polski, ok. trzy razy w roku. Sąd rejonowy podwyższył alimenty na rzecz jego siedmioletniego obecnie dziecka – uczęszczającego już do szkoły, z kwoty po 650 zł do kwoty po 1200 zł miesięcznie.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej związanej z alimentami na dziecko mieszkające za granica skontaktuj się z naszą kancelarią.
Czytaj też: Alimenty dla dziecka przebywającego za granicą
Niniejszy wpis na blogu zawiera najbardziej przydatne i ogólne informacje na temat omawianego zagadnienia prawnego. Wpis nie stanowi porady prawnej, ani nie stanowi rozwiązania konkretnej sprawy bądź problemu prawnego. Nawet, jeśli Twoja sytuacja jest bardzo podobna to szczegóły mogą wpływać na rodzaj postępowania i działania prawnego. Z tego względu swoją indywidualną sytuację prawną i faktyczną zawsze należy skonsultować z adwokatem.
